با اندکی تعمق در در مرمت آثار تاریخی هر شهر می توان دریافت که مرمت شهری سعی درپیوند خلاق بین گذشته و آینده دارد. یک بنای تاریخی قبل از آنکه معرف صورت مساله فنی ـ ساختمانی باشد در بر گیرنده یک سلسله روشهایتفکر و کردار است که راه ورسم زندگی مردمان عصر خود را بازگو می کنند. صرف نظر از اینکه ما امروزه آن راه و رسم ها و آن تفکر ها را نسبت به معانی و مفاهیم و فضاهای معماری، تناسبات ، رنگها و آهنگ حرکت در محور های بنا ... و آن روش کاربردی مصالح، عناصر و شالوده کالبدی مجموعه های ساخته شده را با سلیقه فردی و جهان بینی خود منطبق بیابیمیا، با دیدن آنها بیشتر بر فاصله زمانی که نسبت به تاریخ بنای آن فضاهای معماری داریم واقف شویم، اگر قبول کنیم که باید به هر صورت به حفظ آنچه از گذشته برای ما بازمانده بکوشیم، فقط به مساله نزدیک شده ایم.
زیرا معماری کلاسیک یا آن دسته از بناها که بر مبنای تفکری خاص و به خاطر معرفی نکات برجسته ای نسبت به بناهای مشابه و مجاور زمانهای گذشته وسیله بعضی منتقدان معماری انتخاب شده اند، وچه معماری بومی شهرها، شهرک و روستاهای پراکنده د مناطق قابل سکونت بشر، در لحظه بوجود آمدن و شکل کالبدی گرفتن نماینده تفکری خاص هستند که فرهنگ و تحرک فرهنگی زمان را متبلور میکند، برگردانی هستند از عقاید و نظرها، شیوه های کاربرد و ابداعات فنی زمان، با همه تاثیر پذیری ها که می توانند از زمانهای گذشته و فواصل دور ـ از تمدنهای گذشته و از شهرهای دوردست ـ داشته باشند. نزد بعضی اقوام و ملل شیوه ساختن بنایی قدیمی، به خاطر اینکه شدیدترین تعلق ها را به زمان احداث خود دارا بوده ـ این تعلق نیز تنها در شکل گیری بنا انعکاس یافته ـ بصورت مداوم حفاظت می شود و احترام گذاردن به آن در درجه نخست از راه نگهداری و باز پس ددادن شکل اصیل بنا، یعنی از راه تکرار هر بخش یا هر عنصر مختوش، فرسوده و معدوم اتز بنا دقیقاً به صورت اولیه آن، عملی میشود.
موضوع باز شناسی فرهنگهای محلی، تبادل تجربه و مشارکت در تلاشی دسته جمعی است برای گستردن اندیشه های جدید معماری و مرمت معماری، در سطحی پیوسته فزاینده از جهانی که گوشه هایش هر روز بیشتر شناخته می شوند، بر پایه شناخت علمی پدیده ای که از آن صحبت به میان است ، در آن محل.
بعد از این مقدمه می توان به آثاری اشاره کرد که نماد و معرف گذشته ای نه چندان دور است که هر روز نیز همچون تکه یخی د ر زیر نور آفتاب آب شده و از خاک آمده و به خاک برمی گردد. میراثی ارزشمند در اثر بی توجهی دارد جان می دهد و نیازمند مرمت است.
آثاری که چشم هر بیننده ای را به خود مشغول داشته و از ایرانگردان داخلی گرفته که همواره دوربینهای عکاسی و فیلم برداری آنها شکار کننده این آثار بوده تا جهانگردان خارجی که ارزش اثر را درک کرده، سختی راه را برای بازدید از این آثار بر خود هموار می کنند و چند ساعتی را در خرابه های آن می گذرانند، اما این آثار برای چشمان ما تکراری شده و حوصله دیدن آنرا ندارد.
اگر عکسی را که در مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی تالیف حسن زنده دل را کسی از ما ببیند هرگز باورش نخواهد شد که روستای قدیم دیهوک آنقدر زیبا هست که ارزش چاپ در این مجموعه بسیار مهم را داشته باشد. این ارزش زمانی بیشتر نمود پیدا می کند که چنین تصویری را در کتاب مقطع متوسطه نیز می یابیم.
بر کسی پوشیده نیست که روستای دیهوک(قدیم) در اثر بی محبتی در حال ذوب شدن است و در آینده ای نه چندان دور باید برای دیدن آن فقط به تصاویر موجود مراجعه کرد. و باز بر کسی پوشیده نیست که طبق معمول بودجه ها ناکافی و جیب ها خالی است. پس باید چه چاره ای اندیشید تا به هر طریقی این آثار تاریخی را حفظ کرد.
بدیهی است باز سازی تمام خانه ها و بناهای موجود در روستا به هیچ وجه امکانپذیر نیست با این حال حداقل با ترمیم و بازسازی قلاع موجود در شهر غباری از دل این آثار زدود و رنگ و رویی تازه به آن بخشید.
قلعه های موجود در شهر دیهوک(امیرآباد و دیهوک) نمایانگر گذشته ای پر فراز و نشیب از تاریخ این منطقه است. درد دل پیران این دیار هر کام مرثیه هایی است که بر این قلاع گذشته ولی همچنان استوار بر بالای کوه قد بر افراشته است.
قلعه های مذکور جان پناه مردمی بوده که سالیان سال مورد تهاجم غارتگران و دزدان قرار گرفته و تمام امید آنها صلابت این بناها بوده است.
نوشته شده توسط: چاه شور بالا
